Raspberry Pi Maceralarım No-06

Raspberry Pi 3 GPIO ile LED kontrolü

GPIO (General-Purpose Input/Output) sözcüklerinin ilk harfleriyle oluşturulmuş bir terimdir. Genel amaçlı Giriş-Çıkış anlamına gelmektedir.

Raspery Pi 3 Model B kartlarda 40 iğneli GPIO sistemi bulunur.

Bazı eski modellerdeki GPIO 26 iğnelidir. Bu iğneler, 40 iğneli bağlayıcının (konnektörün) ilk 26 iğnesi ile özdeştir. Bu yüzden 40 iğneli sistem, “extended-genişletilmiş” olarak da adlandırılmaktadır.

İğnelerin özellikleri yukarıdaki basitleştirilmiş şemada yer alıyor.

Şimdi ilk örneğimizi geliştirelim:

# -*- coding: utf-8 -*-
# led01.py
from __future__ import print_function
import RPi.GPIO as GPIO
import time
# Broadcom konumu
#led=18
#GPIO.setmode(GPIO.BCM)
# Fiziksel iğne konumu (BOARD)
led=12
GPIO.setmode(GPIO.BOARD)
GPIO.setwarnings(False)
GPIO.setup(led,GPIO.OUT)
print (GPIO.VERSION) 
try:
    while True:
        print ("LED yandı")
        GPIO.output(led,GPIO.HIGH)
        time.sleep(1)
        print ("LED söndü")
        GPIO.output(led,GPIO.LOW)
        time.sleep(1)
except KeyboardInterrupt:
    GPIO.cleanup()

# -*- coding: utf-8 -*-

# led01.py

from __future__ import print_function

import RPi.GPIO as GPIO

import time

# Broadcom konumu

#led=18

#GPIO.setmode(GPIO.BCM)

# Fiziksel iğne konumu (BOARD)

led=12

GPIO.setmode(GPIO.BOARD)

GPIO.setwarnings(False)

GPIO.setup(led,GPIO.OUT)

print (GPIO.VERSION)

try:

while True:

print ("LED yandı")

GPIO.output(led,GPIO.HIGH)

time.sleep(1)

print ("LED söndü")

GPIO.output(led,GPIO.LOW)

time.sleep(1)

except KeyboardInterrupt:

GPIO.cleanup()

Kodların açıklaması

GPIO iğneleri 2 farklı yöntemle isimlendirilir. BROADCOM yönteminde iğneler tiplerine göre karışık bir şekilde yer alıyor. Bu yüzden, konuya yabancı kişilerin bu iğnelerin konumunu bulabilmesi için ellerinde bir şema bulundurmaları gerekir.
İkinci yöntemde (BOARD) ise iğneler fiziksel konumlarına göre numaralandırılır. GPIO iğnelerinin köşe iç tarafı 1, dış taraftaki ise 2 numaralı iğnedir. İç taraftakiler 1, 3,…, 39; dış taraftakiler ise 2, 4, …, 40 şeklinde sıralanırlar.
Yukarıdaki şemada iğnelerin her iki yönteme göre sahip oldukları numaralar yer alıyor.
Daha kolay bir yöntem olduğu için ben BOARD yöntemini, yani fiziksel konuma göre numaralandırma yöntemini tercih ediyorum. Bu nedenle verdiğim örneklerde genellikle bu yöntemi kullanacağım.

# -*- coding: utf-8 -*-

1	# -- coding: utf-8 --

Örnek kodumuzun hem python, hem de python3 komutuyla çalışmasını sağlamak için ilk satıra kodlama sistemimizin UTF-8 olduğunu tanımlıyoruz. Bu tanıma python3 için gerek yoktur ama, python2 için kullanmamız gerekiyor.

# led01.py
from __future__ import print_function
import RPi.GPIO as GPIO
import time

# led01.py

from __future__ import print_function

import RPi.GPIO as GPIO

import time

Kod dosyamızı led01.py olarak adlandırdığımızı burada belirtiyoruz.

Python2 ve python3 print fonksiyonlarının aynı şekilde çalışabilmesi için __future__.print_function çağırıyoruz.

RPi kütüphanesi sistem kurulumunda ön yüklenmiş olarak gelir. Kurmamıza gerek yoktur.
GPIO kontrolünü RPi kütüphanesindeki GPIO modülü ile sağlıyoruz. Bu nedenle RPi.GPIO modülünü GPIO adıyla içe aktarıyoruz.
time modülüne ise, LED ışıklarının yanık ve sönük olduğu süreleri denetlemek için gerek var.

# Broadcom konumu
#led=18
#GPIO.setmode(GPIO.BCM)

# Broadcom konumu

#led=18

#GPIO.setmode(GPIO.BCM)

# ile kapattığımız bu satırlarda BROADCOM yöntemini seçseydik, 18 numaralı iğneyi kullanmamız gerektiğini görüyoruz. Ama biz BOARD yöntemini kullanacağız ve bize gereken iğne numarası 12. (12 yerine pek çok farklı iğne numarasını da kullanabiliriz. Elbette kablolamayı da ona göre yapmamız lazım.)

6 numaralı iğne toprak (ground) iğnesidir. 9, 14, 20, 25, 30, 34, 39 numaralı iğneler de topraktır. Bunlardan herhangi birini güç kaynağımızın (-) ucuna bağlıyoruz.

GPIO.setwarnings(False)

1	GPIO.setwarnings(False)

Sistemin işimize yaramayacak uyarı mesajlarını bu satırla baskılıyoruz. Uyarıların nasıl çalıştığını görmek isterseniz, # işaretiyle kapatabilirsiniz.

# Fiziksel iğne konumu (BOARD)
led=12
GPIO.setmode(GPIO.BOARD)
GPIO.setup(led,GPIO.OUT)

# Fiziksel iğne konumu (BOARD)

led=12

GPIO.setmode(GPIO.BOARD)

GPIO.setup(led,GPIO.OUT)

“led” adına atadığımız 12 numaralı iğneyi OUT (çıkış) amacıyla kullanacağımızı tanımlıyoruz. Güç kaynağının pozitif bağlantısı bu uçta etkisini gösterecek.

print (GPIO.VERSION)

1	print (GPIO.VERSION)

Burada GPIO modülünün sürüm numarasını görüyoruz.

try:
    while True:
        print ("LED yandı")
        GPIO.output(led,GPIO.HIGH)
        time.sleep(1)
        print ("LED söndü")
        GPIO.output(led,GPIO.LOW)
        time.sleep(1)
except KeyboardInterrupt:
    GPIO.cleanup()

try:

while True:

print ("LED yandı")

GPIO.output(led,GPIO.HIGH)

time.sleep(1)

print ("LED söndü")

GPIO.output(led,GPIO.LOW)

time.sleep(1)

except KeyboardInterrupt:

GPIO.cleanup()

Asıl döngü burada. while sonsuz döngüsünün içinde 12 numaralı iğnemize “GPIO.HIGH” ile pozitif voltaj yüklüyoruz. Bu durumda 12 numaralı pine bağlı led yanıyor. time.sleep(1) komutuyla 1 saniye bekliyoruz.
Sonra “GPIO.LOW” ile 12 nolu iğnenin voltajını toprak seviyesine düşürüyoruz ve ledimiz sönüyor. Yine 1 saniye bekliyoruz.
Sonra döngünün başına dönüp aynı işlemleri yineliyoruz.
Ledimiz 1 saniye aralıklarla yanıyor ve sönüyor.

Sonsuz döngüyü sonlandırmak istediğimizde Ctrl-C tuşlarına basmamız gerekiyor.

Şimdi devremizi de kuralım. Ama kurduğumuz devreyi sadece bu örneğimizde değil, farklı örneklerde de aynen kullanabilelim. İşte bu yüzden 10 ledli bir devre kuracağız.

Gerekli malzemeler:
1 adet çalışır durumda Raspberry Pi 3 B
10 adet LED
10 adet 220 ohm direnç
1 adet devre montaj tahtası (breadboard)
11 adet atlama (jumper) kablosu

Devre şeması aşağıda.

Videomuzda 12 nolu iğneye bağlı ledimizin yanıp söndüğünü görüyoruz.

Bir sonraki yazımda aynı devredeki ledleri sırayla yakıp söndürerek, yürüyen ışık yapacağız.

Beni izlemeye devam edin.

Ahmet Aksoy

Raspberry Pi Maceralarım No-06

http://python.gurmezin.com/raspberry-pi-maceralarim-no-01/
http://python.gurmezin.com/raspberry-pi-maceralarim-no-05/
http://python.gurmezin.com/raspberry-pi-maceralarim-no-06/