Ağu 152018
 

Küçük Dev Adam Rasbberry Pi 3 B+ için 1 Terabaytlık Harici Disk Bağlantısı

Raspberry Pi 3 B+, küçücük boyutlarına rağmen büyük işler başarabilen bir araç. Onunla kablosuz -ya da isterseniz ethernet üzerinden- herhangi bir ağa kolayca bağlanabilir, ya da doğrudan internete erişebilirsiniz.
Onun belleğinin sadece 1 GB olması sizi yanıltmasın! Bu küçük dev adamın üzerinde NOOBS, RASPBIAN ya da RASPBERRY PI DESKTOP çalıştırabilirsiniz. Bunlara ek olarak, hemen çalıştırılmaya hazır 3. parti işletim sistemleri de var: Ubuntu Mate, Snappy Ubuntu Core, Windows 10 IOT Core ve OSMC bunlardan bazıları… Micro SD kartınıza bu işletim sistemlerinden istediğiniz birini yükleyin ve düğmeye basın! (Öyle dediğime bakmayın! Raspide düğme falan yok! Sadece güç adaptörünü fişe takmanız yeterli oluyor.)
Raspi, tahmin edeceğiniz üzere, sabit disk gibi kayıt araçlarına sahip değildir. Ama 4 adet USB soketine sahip. Yani istediğiniz sabit diski kolaylıkla sisteminize ekleyebilirsiniz.
Dilerseniz bu durumu hemen örnekleyelim.

KULLANACAĞIMIZ MALZEMELER

Raspberry Pi 3 B+
USB klavye ve fare
Raspi güç adaptörü
HDMI bağlantılı Monitör (veya HDMI adaptörü ile VGA monitör)
Harici Disk ve güç kaynağı
Disk bağlantısı için USB kablo
Anahtarlı çoklu priz
Elimde 1 TB’lik bir Seagate harici disk var. Biraz eski bir model. Ama bu eski modellerin şimdikilere kıyasla önemli bir artısı bulunuyor: harici bir güç kaynağına sahipler. Bu özellik önemli! Çünkü raspiye ekleyeceğiniz tüm cihazların ya çok az güç tüketmesi, ya da kendi harici güç kaynaklarına sahip olması gerekiyor. Raspinin kendi güç adaptörü, klasik harici diskleri beslemek için yeterli değildir. Bunu aklınızın bir köşesinde bulundurun! Aksi halde diske erişemezsiniz.
İşte bu yüzden, raspi ile birlikte kullanmak üzere bir disk edinmek istiyorsanız, mutlaka, kendi enerji kaynağı olan birini seçin.
Test için kullandığım raspiye bir adet USB klavye ve eski bir VGA monitör bağladım. RGB bağlantısını HDMI’a dönüştürmek amacıyla da bir VGA-HDMI dönüştürücüsü satın aldım. Ama sizin monitörünüzde bir HDMI bağlantısı varsa, böyle bir dönüştürücü kullanmanıza gerek kalmayacaktır.

HARİCİ DİSKİN BAĞLANMASI

Şimdi “df” komutuyla sistemimizin disk yapısını inceleyelim.

raspberry pi

Daha sonra harici diskimizi bağlayalım ve “df” komutunu yeniden çalıştıralım.

raspberry pi

İkinci resimde de görüldüğü gibi 976GB’lık disk /dev/hda1 olarak listemize eklenmiş durumda.

Artık bu diske istediğimiz gibi erişebilir; oradaki dosya ve klasörleri okuyup inceleyebilir ya da yeni dosyalarımızı bu diske kaydedebiliriz. (Yüklenen diskin izinlerine dikkat edin. Eğer NTFS formatlı bir disk kullanıyorsanız, yazma izinleriniz olmayabilir. Bu konuyu bir başka yazımda etraflıca ele alacağım.)

AĞ BİLGİSAYARINDAN RASPİYE ERİŞİP DOSYA KOPYALAMA

Peki raspiye bağlanmış bu diske aynı ağdaki bir başka bilgisayar üzerinden erişebilir miyiz?
“Evet!” dediğinizi duyar gibi oluyorum.
Raspi üzerinden bağlandığımız diske daha önceden “merhaba.txt” isimli küçük bir dosya kaydettim. Dosyanın içinde “Merhaba raspi!” cümlesi yazılı.
Bu dosyayı kontrol etmek için ilgili dizine geçip, dosya içeriğine bakalım.
$ cd “/media/pi/FreeAgent Drive/”
$ cat merhaba.txt

Aldığımız yanıt:
Merhaba raspi!
raspberry pi

Amacımız bir başka bilgisayardan raspiye erişip, buradaki merhaba.txt dosyasını yerel bir klasöre kopyalamak.

UBUNTU 16.04 ÜZERİNDEN rsync KOMUTUYLA DOSYA KOPYALAMA

Önce Ubuntu üzerinde çalışalım. Şu anda benim kullandığım sürüm Ubuntu 16.04.
İşte burada “rsync” komutu devreye giriyor. Bu komutun adı, “uzaktan senkronizasyon” (Remote Sync) sözcüklerinden türetilmiş. Sistem yedeklemelerinde sıklıkla kullanılıyor. İstenen dosyaları veya dosya gruplarını istediğimiz yere kopyalamamızı sağlıyor. Kaynak dosyaların ve hedefin yerlerini belirtmemiz yeterli.
Bu kez ağ üzerindeki bir başka bilgisayarda (kendi kullandığım Ubuntu 16.04 işletim sistemi olan laptop üzerinde) bir komut penceresi açıp aşağıdaki komutları verelim:
mkdir gecici
cd gecici
ls
rsync pi@192.168.1.39:”/media/pi/FreeAgent\ Drive”/merhaba.txt .
ls
cat merhaba.txt

Kopyaladığımız dosyayı kolay izlemek için önce gecici isimli bir klasör oluşturup, o klasöre geçiyoruz. rsync komutunu bu klasörün içindeyken veriyoruz.
rsync komutunda parametre olarak önce dosyamızın orijinal yerini (yani kaynak adresini), sonra da nereye kopyalanacağını (yani hedef adresini) belirtiyoruz. “pi” raspi üzerindeki yetkili kullanıcının adıdır. (Sizde bu ad farklıysa onu kullanın.) IP numarasından sonra “:” işareti konması gerekiyor. Disk sürücüsüne ait isimde boşluk işareti bulunduğu için bu ismi tırnak içine aldık ve boşluk işaretinden önce “\” kullandık. İsim birden fazla boşluk içeriyorsa, her boşluk işaretinden önce “\” koymayı unutmayın. Aynı kural klasör ve dosya isimleri için de geçerlidir.
Not: rsync komutundaki kaynak bilgisinde kullandığımız “192.168.1.39” IP numarasını raspi üzerindeki bir komut penceresinde “ifconfig” komutunu kullanarak elde ediyoruz. Aynı sonuca yerel ağ üzerindeki tüm bağlantıları tarayarak ulaşmak da mümkün. Ancak bu konuyu bir başka bir yazımda inceleyeceğim.
“rsync” komutunun en sonundaki “.” (nokta) işareti çok önemli. Bu işareti kullanarak, dosyamızı o an içinde bulunduğumuz aktif klasöre kopyalıyoruz. (Nokta yerine bir başka klasörün adresini yazarsak, dosya o klasöre gider.)
Şimdi aldığımız sonucu kontrol edelim:
ls *
Dosyamız burada.
Bir de bu dosyanın içine bakalım:
cat merhaba.txt
İçerik de beklediğimiz gibi: Merhaba raspi! Demek ki doğru dosyayı, doğru şekilde kopyalamış olduk.

WINDOWS 10 ÜZERİNDEKİ WINSCP PROGRAMI İLE DOSYA KOPYALAMA

Aynı işlemleri bir de Windows 10 işletim sistemi üzerinde tekrarlayalım.
Bağlantı için VNC Viewer uygulamasını aynı şekilde kullanabiliriz.
Dosya kopyalamak içinse WinSCP uygulamasını kullanacağız.
raspberry pi
Bu uygulamada da kullanıcı adı olarak pi, parola olarak raspberry kullanıyoruz. Bağlantıdan sonra sağ taraftaki listede bulunan merhaba.txt dosyasını sürükle-bırak yöntemiyle sol taraftaki kutucuğa kopyalıyoruz.
raspberry pi
Şimdilik bu kadar.

Sonsöz

Fırsat buldukça raspi ile neler yapabileceğimizi gösteren küçük örnekler ele alacağım.
Soru ve önerileriniz için yorum alanını kullanabilirsiniz.
Yeni yazılarımda buluşmak üzere, hoşça kalın!
Ahmet Aksoy

Linkler:

Şub 272018
 

Raspberry Pi 3 üzerine Windows 10 IoT Core kurulması

Bu yazım da yine Raspberry Pi ile ilgili. Ama bu kez, bu mini bilgisayar üzerine nasıl Windows 10 kurabileceğimizi göreceğiz.

Aslında iki yıldan bu yana -mecbur kalmadıkça- Windows kullanmıyorum. Çünkü Windows işletim sistemi çok fazla kaynak tüketiyor. Hele Windows 10’a geçildikten sonra bu tüketim çok üst boyutlara çıktı. Bu yorumlarımı istatistiklere dayandırmıyorum ama, kişisel deneyimlerimin hepsi bu yönde. Dolayısıyla, bu denli fazla kaynak tüketen bir sistemi Raspberry Pi üzerine kurmaya kalkışmak bana pek de mantıklı görünmüyor.

Ancak, bir kaç gün önce bir izleyenim beni aradı ve Raspberry Pi üzerine Windows kurmak için bir sürü video izlediğini, fakat başarılı olamadığını söyledi. Ben de bu konuda doğrudan bir deneyimim olmadığını; fakat kurulum için genelde nasıl davranılması gerektiğini ayrıntılı bir şekilde anlattım. Yine sonuç alamadı.

İşte bu yüzden, konuya kendim el atma ihtiyacı duydum.

Raspberry Pi üzerine Windows 10 kurulumuna yine çok sıcak bakmıyorum. Ama böyle bir macerayı yaşamak isteyenleri de yarı yolda bırakmamak gerek.

KURULUM İÇİN GEREKLİ MALZEMELER

Önce gerekli malzemelerimizi listeleyelim:
1. Üzerinde Windows 10 çalışan, internete erişebilen ve SD kart/ mikro SD kart yuvası olan bir bilgisayar
2. 8 veya 16 GB kapasiteye sahip, Class 10 mikroSD kart (adaptörü de olacak)
3. Raspberry Pi 3
4. Erişilebilir bir kablosuz modem

Raspberry Pi üzerine normal Windows 10 kurmanız mümkün değil. Microsoft, bu nedenle, Windows 10 IoT Core isimli yeni bir sistem geliştirmiş. Bu sistem, Raspberry Pi ve benzeri mini bilgisayarlar için düzenlenmiş. Kapsamı iyice daraltılmış ve bir çekirdek uygulama haline dönüştürülmüş. Kabaca bir komut moduna ve bir internet gezginine sahip. Dolayısıyla bu kurulumun sonucunda elinize standart bir Windows uygulaması geçeceği hayaline kapılmayın.

BİRİNCİ AŞAMA: Windows 10 IoT Core Dashboard uygulamasının kurulumu

Öncelikle, üzerinde Windows 10 çalışan bir bilgisayardan https://www.raspberrypi.org/downloads/ adresine bağlanın.

win10iot

Açılan sayfada biraz aşağı inin ve “WINDOWS 10 IOT CORE” başlıklı butona tıklayın. Yeni bir pencere açılacak.

win10iot

Üst menüdeki “Downloads” seçeneğini tıklayıp yeni bir sayfaya geçin ve burada “Get Windows 10 IoT Core Dashboard” yazılı butonu tıklayın. Önce “Kaydet”, sonra “Çalıştır” seçeneklerini tıklayın.

win10iot

Böylece “IoT Dashboard” uygulaması bilgisayarınıza kurulmuş olacak. Raspberry Pi için kullanacağımız mikro-SD kartı bu programla hazırlayacağız.

win10iot

İKİNCİ AŞAMA: SD-kartın hazırlanması

Burada, sol taraftaki listeden “Set up a new device” tıklayalım.

win10iot

“Device type” kutucuğunda “Raspberry Pi 2 & 3” olmalıdır. Farklıysa, değiştirin.
“OS Build” kutucuğunda “Windows 10 IoT Core (16299)” -veya benzeri- görünmelidir.
“Drive” kutusunda MUTLAKA mikro-SD kartınız görünmelidir. Eğer gösterilen sürücü doğru değilse gerekli düzeltmeyi yapın. Aksi halde yanlış bir sürücüyü formatlamış ve oradaki bilgileri kaybetmiş olursunuz.
“Device name” olarak herhangi bir isim verebilir veya olduğu gibi bırakabilirsiniz.
“New Adminiztrator password” ve “Confirm Administrator password” kutucuklarına Raspberry için kullanacağınız bir parolayı yazın. Her iki kutuya ayni parola yazılmalıdır. Bu parolayı, yetki gerektiren işlemlerde kullanacaksınız.

Sağ alt köşedeki “I accept the software license terms” kutucuğunu işaretleyerek onayladıktan sonra “Download and install” butonuna basarak kayıt işlemlerini başlatıyoruz. (Sayfanın sağ üst tarafında doğru bağlantı görünüyor olmalıdır. Geçerli bir internet bağlantınız yoksa, bu işlemleri tamamlayamazsınız.)

win10iot

“Erasing SD Card” uyarısı, SD-kartınızın formatlanacağı uyarısını veriyor. “Continue” butonuna tıklayarak devam ediyorsunuz.
Karşınıza, programın internetten indirdiği imaj dosyasını karta yazma aşamalarını gösteren bir pencere çıkıyor. %100’e ulaşıldığında, kart da hazırlanmış oluyor.

win10iot

Kayıt işlemi 10-15 dakika kadar sürebilir.

Eğer herşey yolunda gittiyse, aşağıdaki pencere görüntüsüyle karşılaşacaksınız. Kartınız hazırdır.

win10iot

Programı köşesinden kapatın, kartı çıkarın ve Raspberry Pi 3 üzerindeki yuvaya yerleştirin.

ÜÇÜNCÜ AŞAMA: Cihazın çalıştırılması

Raspberry’nin ekran, klavye ve fare bağlantılarını yapın. Son olarak enerji bağlantısını kurun. (Eğer orijinal adaptör kullanmıyorsanız, kullandığınız adaptörün en az 1.5-2 amperlik olmasına dikkat edin.)

Windows 10 IoT Core sisteminin ilk açılışı 10 dakika kadar sürebilir. Ama enerjiyi verir vermez ekranda Windows 10 logosunu ve dönen topları görmelisiniz. Aksi halde, beklenmedik bir sorunla karşı karşıya olabilirsiniz. Açılış işlemleri sırasında kırmızı ve yeşil ledlerin yanıp sönmekte olduğunu göreceksiniz.

win10iot

Şimdilik benden bu kadar.
Yeni sisteminizi istediğiniz gibi kurcalayabilirsiniz.

Sorularınız olursa, yorum alanından bana ulaşın.

Ahmet Aksoy

Referanslar: